Chủ nghĩa tư bản nhà nước là một bộ phận quan trọng trong chính sách kinh tế mới (NEP) của V.I.Lênin đề ra và trực tiếp chỉ đạo công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước Nga Xô viết đầu những năm 20 thế kỷ XX. Những năm qua ở nước ta, dưới ánh sáng của công cuộc Đổi mới do Đảng khởi sướng đã và đang được vận dụng sáng tạo chủ nghĩa tư bản nhà nước vào thực tiễn.